سایت فدائی، ارگان رسمی سازمان اتحاد فدائیان کمونیست
پیروزی تاریخی «آنورا کامورا دیسانایاکا»، نامزد چپگرا و رهبر حزب «نیروی خلق ملی (NPP)» در انتخابات سریلانکا
کمیسیون انتخابات سریلانکا اعلام کرد که “دیسانایاکه”، نامزد چپگرا و رهبر حزب «نیروی خلق ملی» (NPP)، با کسب ۵ میلیون و ۷۴۰ هزار و ۱۷۹ رأی در صدر قرار گرفته است. پس از او، ساجیت پریماداسا با ۴ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۹۰۲ رأی در جایگاه دوم قرار دارد. پریماداسا رهبر مخالفان دولت لیبرال به رهبری رانیل ویکرمسینگه است؛ دولتی که پس از قیام مردمی دو سال پیش، در پی بحران اقتصادی، به قدرت رسید.
این پیروزی در 22 سپتامبر 2024 با کسب 42.31 درصد آرا به دست آمد و نمایانگر تغییر سیاسی عمدهای در کشوری است که مدتها تحت تسلط احزاب ارتجاعی و خاندانهای مستبد بوده است.
سریلانکا جزیرهای در جنوب آسیا، واقع در اقیانوس هند و جنوب شرقی هند است. این کشور به دلیل موقعیت استراتژیک خود در مسیرهای تجاری دریایی تاریخی اهمیت داشته است. منابع طبیعی سریلانکا شامل معادن سنگهای قیمتی، گرافیت، فسفات و منابع طبیعی جنگلی است. همچنین کشت چای، کائوچو و نارگیل از محصولات کشاورزی اصلی آن به شمار میآید.
دیسانایاکا که از سال 2014 رهبری حزب «جنبش آزادیبخش خلق (JVP)» را بر عهده داشته، از یک پیشینه مارکسیستی-لنینیستی برخوردار است. این حزب در دهههای 1970 و 1980 دو شورش مسلحانه علیه دولت وقت را رهبری کرد، اما پس از سرکوب شدید، به عرصه سیاسی دموکراتیک وارد شد. دیسانایاکا توانسته است با تکیه بر وعدههایش برای مبارزه با فساد، بهبود شرایط اقتصادی طبقات فرودست و مذاکره مجدد با صندوق بینالمللی پول (IMF) در رابطه با وام ۳ میلیارد دلاری، حمایت گستردهای از طبقات کارگر و جوانان به دست آورد.
این انتخابات نخستین انتخابات ریاست جمهوری پس از بحران اقتصادی سال 2022 و اعتراضات گسترده بود که به استعفای رئیسجمهور وقت، «گوتابایا راجاپاکسا»، منجر شد. دیسانایاکا وعده داده است که با رویکردی ضدریاضتی، باری که بر دوش طبقات پایین جامعه گذاشته شده است را کاهش دهد و شرایط بهتری برای رفاه مردم فراهم کند.
پیروزی دیسانایاکا همچنین به دلیل ارتباط او با طبقه کارگر و تعهدش به سیاستهای خودکفایی اقتصادی و اصلاحات ارضی مورد استقبال قرار گرفت، هرچند که هنوز پرسشهایی درباره روابط حزب او با سایر ملیتها نظیر تامیلها وجود دارد .
ببرهای تامیل (LTTE)، یک سازمان نظامی و سیاسی بود که در دهه ۱۹۷۰ میلادی در سریلانکا شکل گرفت. هدف اصلی این گروه، ایجاد یک دولت مستقل برای تامیلیها در شمال و شرق سریلانکا بود. تامیلیها، در طول دههها به حاشیه رانده شدند و از تبعیضهای دولتی و اجتماعی بسیاری رنج میبردند، به ویژه پس از استقلال سریلانکا از بریتانیا.
از نظر سیاسی، ببرهای تامیل به ایدئولوژی ملیگرایی تامیل پایبند بودند و خود را نماینده مبارزه برای حقوق و استقلال تامیلیها معرفی میکردند. گرایشهای چپگرایانه و سوسیالیستی در برخی از بخشهای برنامههای ببرهای تامیل دیده میشد، اما تمرکز اصلی آنها بر حل مسئله ملی تامیلها و حقوق آنها بود .
پس از سالها جنگ داخلی خونین میان ببرهای تامیل و دولت سریلانکا، این گروه در سال ۲۰۰۹ توسط رژیم مستبد و ارتحاعی حاکم به شدت سرکوب شد و رهبران آن به قتل رسیدند،
ارتباط آنورا کامورا دیسانایاکا و حزب جنبش آزادیبخش خلق (JVP) با جامعه تامیلها در سریلانکا پیچیده و تاریخساز است. حزب JVP بهعنوان یک حزب مارکسیستی-لنینیستی در گذشته دیدگاههای ملیگرایانه سینهالی داشته و در دورههایی از درگیریها با گروههای شورشی تامیل، بهویژه در جنگ داخلی سریلانکا، از مواضعی حمایت کرده است که آن را در برابر تامیلها قرار داد . این جنگ که از دهه ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۹ بین دولت سریلانکا و گروه شورشی «ببرهای آزادیبخش تامیل ایلام (LTTE)» در جریان بود، به افزایش تنشهای ملی منجر شد.
با این حال، دیسانایاکا و حزب او در سالهای اخیر تلاش کردهاند تا از مواضع ناسیونالیستی سینهالی فاصله بگیرند و رویکردی فراگیرتر در قبال مسائل ملیتها اتخاذ کنند. دیسانایاکا پس از پیروزی خود در انتخابات 2024 بر وحدت ملی تأکید کرد و خواستار همکاری بین همه ملیتها، از جمله سینهالیها، تامیلها و مسلمانان، برای ایجاد “رنسانس جدید” در کشور شد.
اما همچنان تردیدهایی در مورد میزان تعهد JVP به حل و فصل عادلانه مسائل ملیتها وجود دارد.
واضع ناسیونالیستی سینهالی به دیدگاههایی اشاره دارد که بر هویت و برتری قوم سینهالی (بزرگترین گروه اتنیکی سریلانکا) تأکید میکند و اغلب در تعارض با حقوق و هویت دیگر اقلیتهای قومی، به ویژه تامیلها، قرار میگیرد. این ایدئولوژی ریشه در تاریخ پیچیدهی سریلانکا دارد که طی آن سینهالیها بهعنوان اکثریت قومی و بودیسم بهعنوان مذهب غالب، موقعیت مسلطی در سیاست و فرهنگ کشور داشتهاند.
ملیگرایی سینهالی بهطور ویژه پس از استقلال سریلانکا از بریتانیا در سال ۱۹۴۸ بهوجود آمد و تقویت شد. بسیاری از ملیگرایان سینهالی معتقد بودند که زبان، مذهب، و فرهنگ سینهالی باید نقش غالب در ساختارهای سیاسی و اجتماعی کشور داشته باشد. این تفکر به تصویب قوانین ناسیونالیستی منجر شد، مانند «قانون زبان رسمی ۱۹۵۶» که زبان سینهالی را بهعنوان تنها زبان رسمی سریلانکا معرفی کرد. این قانون موجب نارضایتی شدید جامعه تامیل و دیگر اقلیتها شد، زیرا حقوق زبانی و فرهنگی آنان نادیده گرفته شد.
از دیدگاه ملیگرایان سینهالی، سریلانکا بهعنوان سرزمین تاریخی سینهالیها و بوداییها تلقی میشود، و دیگر ملیتها، بهویژه تامیلها که عمدتاً هندو هستند، به نوعی بهعنوان تهدید برای هویت ملی دیده میشوند. این دیدگاهها در طول دههها به تشدید تنشهای اتنیکی و حتی جنگ داخلی بین دولت سریلانکا (با تسلط سینهالیها) و تامیلها منجر شد.
جنبشهایی مانند JVP نیز در دورههایی از دیدگاههای ناسیونالیستی سینهالی حمایت کردهاند، بهویژه در جریان درگیریهای داخلی که با مبارزه با شورشهای تامیلی همزمان بود. این مواضع حزب و دیگر گروههای ملیگرا در موارد بسیاری به سرکوب حقوق سایر ملیتها و مذهبی و ترویج سیاستهای نابرابر منجر شد