تحلیلی بر نتایج انتخابات پارلمان آلمان در تاریخ 26 سپتامبر 2021

نتایج انتخابات پارلمان آلمان در روز یکشنبه 26 سپتامبر که موجب شکست حزب محافظه کار حاکم یعنی حزب دمکرات مسیحی ها شد، از یک سال پیش قابل پیش بینی بود. در تحلیل هایی که ما در دی ماه 1399 ( در کار کمونیستی شمارۀ 187) و در ماه بهمن

1399 در سایت سازمان، ( بخش اول _  بخش دوم ) هشت ماه قبل از این انتخابات آوردیم دلایلی که شکست این حزب را عامل خواهند شد، برشمردیم. حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها که به رهبری آنجلا مرکل 16 سال بی وقفه صدراعظمی کشورآلمان را بعهده داشت، اینبار شکستی را بدوش میکشد که در تاریخ تاسیس این حزب و از سال 1947 تاکنون چنین شکستی را بر خود ندیده است. این حزب که در دهۀ نود میلادی ودر دوره های انتخابات پارلمانی آن دوره ها ارقامی چون 46 درصد آراء را کسب میکرد، اینبار برای اولین بار میلیونها رأی را از دست داد و در 26 سپتامبر امسال، تنها رقم 24 درصد آراء را بدست آورد. این حزب در مقایسه با دوران انتخابات 4 سال پیش در سال 2017 در فاصلۀ 4 سال، 11 درصد از آراء را از دست داده است. درصدی که براحتی دیگر قابل بدست آوردن برای این حزب نخواهد بود. درصد آرائی که بحران کم سابقه ای را در این حزب بوجودآورده است. این بحران مشمول برنامۀ این حزب، نبود شخصیتهای مناسب و تضادهای درونی این حزب را شامل میشود.                                               

حزب سوسیال دمکراتها نیز که در اوایل سال 2000 ارقامی چون 38 درصد آراء را به خود تعلق داشت ، اینبار بعد از لرزشهای سیاسی که در اوایل 2020 برای این حزب آغاز شد و تخمین رقم آرائی چون 15 درصد را تا ماه جولای 2021 برای این حزب رقم میزد، توانست در انتخابات این دوره، 26 درصد از آراء را نصیب خود کند و تا حدودی خود را از معرکۀ شکست نجات دهد و هم اکنون بوی صدراعظمی را با ائتلاف با حزب سبزها و حزب لیبرالها به مشام بکشد. امری که بسیار مورد یقین است.                        

اینکه تا چه دوره ای و تا چه زمانی حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها از این شکست سیاسی نفسی تازه کند و تجدید قوا نماید، امری ست که زیاد موجب خوشایندگی برای این حزب نیست، چرا که دوران تک حزبی و تک حکومتی و دهها سال اکثریت آراء را بدست آوردن از طرف این حزب و همچنین برای حزب سوسیال دمکراتها بعد از 76 سال از پایان جنگ جهانی دوم بسر آمده و کاملا قابل مشهود است که 2 حزب بزرگ سابق، دیگر حتی با ائتلاف با یکدیگر در دوره های آینده قادر به تشکیل دولت نخواهند بود. شرایط جامعه، تغییر تحولات احزاب و مسائل داخلی و خارجی آلمان دیگر به قدرت رسیدن این دو حزب را به تنهایی میسر نخواهد کرد. این امر را ما در طی سالهای گذشته بدون استثناء در تمامی کشورهای اروپای غربی که از سالها قبل با شکست احزاب بزرگ همرنگ و همراه حزب دمکرات مسیحی ها و سوسیال دمکراتها در این کشورها بوده، شاهدیم. یکی از دلایلی که چرا شکست سیاسی این دو حزب در آلمان نسبت به دیگر کشورهای غرب اروپا، دهها سال دیرتر آغاز شده است را میتوان به جنگ سرد و همه گیر این دو حزب نسبت به احزاب دیگر موجود در آلمان رقم زد که مواردی از آن را در اوایل امسال در کار کمونیستی شمارۀ 187 و در بهمن ماه 1399 در سایت سازمان برشمردیم.                                                                               

با توجه با موارد بالا و نبود امکان عینی ائتلاف دو حزب یاد شده، در حال حاضر گفتگوها و مذاکرات سه حزبی آغاز شده ست. بهمین خاطر هم اکنون بحث بر سر ائتلاف سوسیال دمکراتها، حزب سبزها و حزب لیبرالها بیشتر از هر ائتلاف دیگری دور میزند، آلترناتیوی که بوی آن از هر ائتلاف دیگری بالاتر است. حزب سبزها که انتظار کسب آراء بیشتری را در این دوره داشتند، اینبار بنابه ناخوشندی این حزب، فقط 15 درصد آراء را بدست آوردند و حزب لیبرالها با کسب آراء 11,5 درصد به پای گفتگوهای ائتلافی با حزب سبزها و سوسیال دمکراتها رفته اند.                                                                                                

موضوعات و مباحثات مبارزاتی انتخابات این دوره بر سر چه بود؟                        

    مسائل، مباحث و مبارزات انتخاباتی احزاب حاکم و اپوزیسیون در این دورۀ انتخابات، بخصوص در طی چند ماه اخیر، خصوصا بر سر مسائل داخلی آلمان دور میزد. از جمله مباحث: بیمه های اجتماعی، مسئلۀ محیط زیست و پائین آوردن درصد دی اکسید کربن تا سال 2030، بالا بردن مالیات بر درآمدهای هنگفت میلیونی و پائین آوردن مالیات بر درآمدهای طیف متوسط و پائین جامعه که درآمد پائینی در دست دارند، مسئله کمبود مسکن، پائین آوردن سقف تولید وسائل خودرو بنزینی و توقف تولید این خودروها تا سال 2030\2038 و جایگزینی این خودروها به خودروهای برقی، توقف مقروض شدن هر چه بیشتر دولت به بانکها (دولت آلمان تاکنون (تا تاریخ اکتبر2021) بیش از 2,5 بیلیون ایرو مقروض به بانکهاست)، افزایش گرفتن وام از بانکها از طرف دولت برای مخارج صرف مقابله با بحران محیط زیست و مسئلۀ افزایش حقوق پرسنل بخش خدمات بهداشت و درمان، مسائل مبارزات انتخاباتی بود که احزاب آلمان را در تبلیغات و مناظره های مختلف به خود مشغول کرده بود. در مسائل بین المللی هیچکدام از احزاب موجود با وجود اینکه مسائل مغرنج و حل نشدنی بین المللی گریبانگیر سیاستهای آلمان بوده است اما در دورۀ انتخاباتی کنونی هیچکدام از احزاب در حال حاضر به پای این مباحث حل نشده نرفتند. مسائل داخلی آلمان وزنۀ سنگین و نقش مهمی در چگونگی روند آراء و نتایج انتخابات 26 سپتامبر 2021 در خود نهفته بود. همچنین اختلافات درونی حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها و حزب برادر(خواهر) این حزب یعنی حزب اتحاد اجتماعیون مسیحی بر سر اتوریته بودن سران این حزب و نبود شخص یا اشخاصی که برش سیاسی را بر چهرۀ خود داشته باشند و نبود جایگزین مناسب برای آنجلا مرکل، همچنین عواملی بودند که شکست این حزب محافظه کار را بدنبال داشت.                                                                                

در این دورۀ انتخابات از 60 میلیون جمعیت آلمان که دارای حق رأی بودند فقط 76 درصد از این جمعیت که حق رأی داشتند به پای صندوقهای رأی رفتند و 24 درصد جمعیت آلمان که دارای حق رأی بودند همچون دوره های پیشین انتخابات، به پای صندوقهای رأی نرفتند.

همچنین که در ابتدا اشاره شد، حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها در این دوره میزان 24 درصد آراء را نصیب خود کرد، حزب سوسیال دمکرات 26 درصد آراء را بدست آورد، حزب سبزها 15 درصد، لیبرالها 11,5 درصد، حزب چپها 5 درصد و حزب راسیستی دست راستها ” آلترناتیو برای آلمان” 10,4 درصد آراء را بدست آوردند. در این مقایسۀ مختصر آراء مشاهده میکنیم که حزب سوسیال دمکرات با کسب آراء 26 درصد، با معرفی کاندیدای خود برای صدراعظمی آلمان، اولاف شولتس را برای گرفتن قدرت به جلو هدایت میکند. در واقع اگر مقایسۀ دیگری را بررسی کنیم می بینیم که 74 درصد از جمعیت رأی دهنده که به پای صندوقهای رأی رفتند به سوسیال دمکراتها و کاندید این حزب هولاف شولتس رأی نداده اند. 

اولاف شولتس کیست؟                                                                      

اولاف شولتس که در حال حاضر هنوز وزارت مالیات و دارایی را از سال 2017 در دولت آنجلا مرکل بعهده دارد، قبل از وزیر شدن در دولت مرکل، ریاست دولت ایالت هامبورگ را بعهده داشت. پروژه های پرستیژی و میلیونی در شهر و منطقۀ هامبورگ چه تأسیس ساختمان فیلارمونیک که صدها میلیون ایرو را هزینه برد و چه رابطه های بده بستانهای وی و روابط حسنه با بانکهای مختلف و ورشکستگی این بانکها، اجحافات و رشوه خواری این بانکها که بخصوص مدیران این بانکها، رابطه های خوشایندی با اولاف شولتس داشتند، تاریخچۀ درخشانی را برای وی تا سال 2017 بجای نگذاشته است. همچنین نشست سران جی7 در ماه مه 2017 و حضور ترامپ در هامبورگ و مهمانوازی اولاف شولتس بعنوان سیاستمدار بالامقام، موجب شورشها و اعتراضات خیابانی چند روزه مردم در هامبورگ شد که در طی این اعتراضات خیابانی وسیع مردم که بر علیۀ برگزاری این نشست شکل گرفته بود، هزاران نفر از معترضین با دستور اولاف شولتس و با حملۀ پلیس زخمی شدند و تعداد وسیعی از تظاهرکننده ها دستگیرو به دادگاه کشیده شدند. بعد از نامگذاری وی بعنوان وزیر مالیات و دارایی در سال 2017 در دولت مرکل، مدت بیش از دو سال است که صحبت از رابطه های حل نشده مابین وزارت مالیات و دارایی و شرکتهای بیمه و چندین بانک بر زبان است. طی ماههای گذشته بخشهای مختلفی از وزارتخانۀ وی توسط دادگستری آلمان در آوایل ماه سپتامبرامسال مورد تجسس و بازرسی قرار گرفت چرا که در دورۀ وزیری وی پیمانها و قراردادهایی مابین این وزارتخانه با شرکتهای بانکی و بانکهای خصوصی صورت گرفته که بنابه افشا و رو شدن این قراردادها و روابط این بانکها نه تنها این شرکتها ازدادن مالیات معاف بوده اند بلکه آنها حتی از ادارۀ مالیات میلیونها ایرو مبالغ هنگفتی پس گرفته اند بدون اینکه مالیاتی پرداخت کرده باشند. درحال حاضر این چنین پیش میرود که تمامی تاریخچۀ سیاسی اولاف شولتس به فراموشی سپرده شود چرا که جبهۀ مقابل، حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها، خود درگیر اجحافات و رشوه خواری های گوناگون مالی در وزارتخانه های مختلف است.                         

در این دورۀ انتخابات پارلمان آلمان لازم است یادآوری شود که چگونه و برای چه احزابی رأی دهنده ها، رأی های خود را به صندوقهای رأی انداخته اند:                              

در این دورۀ انتخابات 1400000 از رأی دهنده گان حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها که همیشه به این حزب رأی میدادند، اینبار به حزب سوسیال دمکراتها رأی دادند.

همچنین  830000 نفر رأی دهنده گان حزب  محافظه کار در دوره های قبل، اینبار به حزب سبزها رأی دادند.

در بررسی چگونگی آراء در این دوره مشاهده میکنیم که بیشتر افراد بالاتر از 50 سال به دو حزب قدیمی سوسیال دمکراتها و حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها رأی داده اند و 58 درصد افراد بالاتر از 70 سال نیز به این دو حزب قدیمی رأی دادند و جوانها به حزب سبزها و لیبرالها رأی خود را به صندوقها انداخته اند.                                          

جمع کل جوانان رأی دهنده زیر 25 سال، 9 درصد کل رأی دهنده ها را در این دوره در جامعه آلمان به خود تعلق داشت. 23 درصد از این 9 در صد رأی دهنده گان زیر 25 سال به حزب سبزها،21 در صد از این 9 درصد به حزب لیبرالها و 15 درصد از این 9 درصد  به حزب سوسیال دمکراتها رأی دادند.

جوانانی که پا به سن 18 سالگی گذاشتند و دارای حق رأی شده اند 3 درصد جامعه را به خود تعلق دارند که 2500000 نفر را شامل میشوند که 30 درصد از این بخش جامعه به حزب سبزها و 30 درصد به حزب لیبرالها رأی دادند.                                      

درصد جمعیت جوانان در آلمان که حق رأی دارند  بسیار پائین است. بهمین خاطر جمعیت جوان زیر 30 سال که فقط 16 درصد جامعه آلمان را شکل داده اند، قدرت تأثیر، تغییر و تحولات سیاسی را در جامعه آلمان ندارند. پروسه ای که دهها سال طول خواهد کشید تا تأثیرات سیاسی دگرگونه واری را به ثبت برساند.                                 

بیش از یک میلیون آراء حزب چپها روانۀ حزب سوسیال دمکراتها و حزب سبزها شد:   

  حزب چپها توانست در آخرین ساعات شمارش آراء در روز انتخابات 26 سپتامبر رقم 5 درصد آراء را بدست آورد و با 39 نفرازنماینده گان خود پا به پارلمان آلمان بگذارد. حزب چپ آلمان نسبت به دورۀ قبل انتخابات 4,3 درصد از آراء را به میزان بیش از یک میلیون آراء را از دست داد. صدها هزار از افرادی که درانتخابات دوره های قبل به حزب چپها رأی میدادند، اینبار با رأی تاکتیک وار، برای اینکه حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها دوباره به قدرت نرسد، به حزب سوسیال دمکراتها و حزب سبزها رأی دادند.             

640000 از رأی دهنده گانی که قبلا به حزب چپها رأی میدادند در این دوره به حزب سوسیال دمکراتها رأی دادند. 480000 رأی دهنده گان سابق حزب چپها این بار رأی خود را به نفع حزب سبزها به صندوقهای رأی واریز کردند و 90000 رأی دهنده گان سابق این حزب به حزب دست راستی ” آلترناتیو برای آلمان” رأی دادند.                              

حزب دست راستی و راسیست “آلترناتیو برای آلمان” با توجه به اینکه از گوشه و کنار مناطق مختلف آلمان بخصوص در مناطق حومه ها و حاشیه های دورافتاده از شهرهای بزرگ، رقم آراء بدست آمده را برای حزب خود افزایش داد اما در مجموع به میزان بیش از 2 در صد از آراء را نسبت به دورۀ قبل از دست داد.                                           

 از هفته ها قبل از انتخابات از طرف رسانه های عمومی و بخصوص از طرف حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها تبلیغات ضد سوسیالیستی، ضد حزب چپ در دستور کار این حزب محافظه کار قرار گرفته بود و رسانه ها در کل صحبت از مبارزات انتخاباتی سه حزب سوسیال دمکراتها، حزب محافظه کار دمکرات مسیحی ها و حزب سبزها میکردند.      

نیروهای مترقی و احزاب و سازمانهای سیاسی چپ همچون حزب چپ آلمان که منتقد جامعۀ سرمایه داری آلمان هستند، انتقاد به سیاستهای داخلی و خارجی دولت آلمان دارند، اینبار نیز نتوانستند آراء خیلی از جامعه آلمان را که ناراضی اوضاع داخلی آلمان و معترض به سیاستهای خارجی دولت آلمان هستند به خود جلب کنند. سالهاست که شاهد آن هستیم که این نیروها زبان سیاسی مناسب را با خیلی از مردم آلمان بخصوص نسبت به طیف جوان ندارند. این اشکال دراین نیروها دیده میشود که در گفتگوهای خیابانی، در مبارزات سیاسی، در نشست و برخاستهای اجتماعی و در مبارزات انتخاباتی، قادر نبوده اند، بخصوص طیف جوان را به برنامه های سیاسی و اجتماعی و صف خود جذب کنند. چگونگی زبان سیاسی و شکل برخورد با نسل جدید، چگونگی مبارزه برای تحقق خواستهای طبقۀ کارگر و طیف پائین و طیف متوسط جامعه، نکاتی ست که نیروی چپ در این راه نتوانسته است آراء  چشمگیری را بدست آورد. حزب چپ آلمان با توجه به اینکه این اشتباهات برشمرده را از چند سال گذشته، پیش روی خود داشته اما برنامه های مبارزه خود را و تصحیحات اشتباهات گذشته را نتوانسته است تاکنون برطرف کند. امری که در حال حاضر مباحث رو در روی این حزب شده است.                                                                                                           

تهیه و تنظیم گزارش از بخش بین الملل سازمان اتحاد فدائیان کمونیست         

هفتم اکتبر2021